PHP Diziler

Diziler (arrays), birden fazla değeri tek bir değişkende saklamak için kullanılan veri yapılarıdır. PHP’de diziler üç temel kategoriye ayrılır:

1. İndeksli Diziler (Numeric Arrays) – Elemanlara numaralandırılmış indekslerle erişilir.
2. İlişkisel Diziler (Associative Arrays) – Elemanlara özel anahtarlarla erişilir.
3. Çok Boyutlu Diziler (Multidimensional Arrays) – Dizi içinde diziler içerir.

2. PHP’de Dizi Tanımlama

PHP’de dizi oluşturmak için iki yöntem kullanılır:

1. array() fonksiyonu ile:

$dizi = array("Elma", "Armut", "Muz");

2. Köşeli parantez [] ile (Önerilen Yöntem):

$dizi = ["Elma", "Armut", "Muz"];

3. PHP İndeksli Diziler (Numeric Arrays)

İndeksli dizilerde elemanlara sıfırdan (0) başlayan numaralarla erişilir.

📌 Örnek:

<?php
$meyveler = ["Elma", "Armut", "Muz", "Çilek"];

echo $meyveler[0]; // Elma
echo "<br>";
echo $meyveler[2]; // Muz
?>

Çıktı:

Elma  
Muz  

4. PHP İlişkisel Diziler (Associative Arrays)

İlişkisel dizilerde anahtar (key) – değer (value) çifti kullanılır.

📌 Örnek:

<?php
$kisi = [
    "ad" => "Ahmet",
    "soyad" => "Yılmaz",
    "yas" => 25
];

echo $kisi["ad"];   // Ahmet
echo "<br>";
echo $kisi["yas"];  // 25
?>

Çıktı:

Ahmet  
25  

5. PHP Çok Boyutlu Diziler (Multidimensional Arrays)

Bir dizi içinde başka diziler barındıran çok boyutlu diziler, tablo benzeri verileri tutmak için kullanılır.

📌 Örnek: 2 boyutlu dizi

<?php
$ogrenciler = [
    ["Ahmet", 85, 90],
    ["Mehmet", 78, 82],
    ["Zeynep", 92, 88]
];

echo $ogrenciler[0][0] . " - Matematik: " . $ogrenciler[0][1]; // Ahmet - Matematik: 85
?>

Çıktı:

Ahmet - Matematik: 85  

6. PHP Diziler Üzerinde Döngü Kullanımı

6.1 for Döngüsü ile Dizi Elemanlarını Yazdırma

📌 Örnek:

<?php
$renkler = ["Kırmızı", "Mavi", "Yeşil", "Sarı"];

for ($i = 0; $i < count($renkler); $i++) {
    echo $renkler[$i] . "<br>";
}
?>

Çıktı:

Kırmızı  
Mavi  
Yeşil  
Sarı  

6.2 foreach Döngüsü ile Dizi Elemanlarını Yazdırma

foreach döngüsü, dizilerle çalışmak için özel olarak tasarlanmıştır.

📌 Örnek:

<?php
$meyveler = ["Elma", "Armut", "Muz", "Çilek"];

foreach ($meyveler as $meyve) {
    echo $meyve . "<br>";
}
?>

Çıktı:

Elma  
Armut  
Muz  
Çilek  

7. PHP Hazır Dizi Fonksiyonları

PHP, diziler üzerinde işlem yapabilmek için birçok hazır fonksiyon sağlar. İşte en sık kullanılanlar:

8. Örnek Kullanımlar

📌 Dizi Eleman Sayısını Bulma (count())

<?php
$sebzeler = ["Domates", "Salatalık", "Biber"];
echo "Sebze sayısı: " . count($sebzeler);
?>

Çıktı:

Sebze sayısı: 3

📌 Diziye Eleman Ekleme (array_push())

<?php
$hayvanlar = ["Kedi", "Köpek"];
array_push($hayvanlar, "Kuş");
print_r($hayvanlar);
?>

Çıktı:

Array ( [0] => Kedi [1] => Köpek [2] => Kuş )

📌 Diziyi Ters Çevirme (array_reverse())

<?php
$sayilar = [1, 2, 3, 4, 5];
$ters = array_reverse($sayilar);
print_r($ters);
?>

Çıktı:

Array ( [0] => 5 [1] => 4 [2] => 3 [3] => 2 [4] => 1 )

Sonuç ve Özet

✅ PHP diziler, çok sayıda veriyi tek bir değişkende saklamamızı sağlar.
✅ İndeksli diziler numaralandırılmış, ilişkisel diziler anahtar-değer çiftleriyle çalışır.
✅ Çok boyutlu diziler, iç içe geçmiş dizilerden oluşur.
✅ foreach döngüsü, dizilerle çalışmanın en kolay yollarından biridir.
✅ PHP’nin sunduğu hazır fonksiyonlar, dizi işlemlerini hızlandırır.

🚀 PHP dizileri etkin bir şekilde kullanarak daha esnek ve verimli kodlar yazabilirsiniz!