Java ile GUI (Grafiksel Kullanıcı Arayüzü) – Swing ile Masaüstü Uygulama Geliştirme

Java, sadece konsol tabanlı değil, aynı zamanda masaüstü uygulamalar geliştirmek için de güçlü araçlar sunar. Java’da grafiksel kullanıcı arayüzleri oluşturmak için en çok kullanılan kütüphane Swing‘dir. Bu yazıda Java Swing kullanarak GUI (Graphical User Interface) nasıl oluşturulur, temel bileşenler nelerdir, adım adım açıklıyoruz.

Java GUI Nedir?

GUI, kullanıcının yazılımla butonlar, metin kutuları, etiketler, menüler gibi görsel elemanlarla etkileşim kurmasını sağlar. Java’da GUI tasarımı için genellikle Swing ve daha gelişmiş olarak JavaFX kullanılır.

🧰 Java Swing Temelleri

Swing, javax.swing paketinde yer alır ve Java’nın platform bağımsız grafiksel arayüz bileşenlerini içerir.

Temel Swing Bileşenleri:

Bileşen	Açıklama
`JFrame`	Pencere oluşturur.
`JPanel`	Alt bileşenleri düzenler.
`JButton`	Buton oluşturur.
`JLabel`	Yazı/etiket gösterir.
`JTextField`	Tek satırlı metin kutusu.
`JTextArea`	Çok satırlı metin kutusu.
`JCheckBox`	Onay kutusu.
`JRadioButton`	Seçenek butonları.
`JComboBox`	Açılır liste kutusu.

🛠️ İlk Basit GUI Uygulaması

import javax.swing.*;

public class BasitGUI {
    public static void main(String[] args) {
        JFrame pencere = new JFrame("Merhaba Swing");
        pencere.setSize(400, 200);
        pencere.setDefaultCloseOperation(JFrame.EXIT_ON_CLOSE);

        JLabel etiket = new JLabel("Hoş geldiniz!", SwingConstants.CENTER);
        pencere.add(etiket);

        pencere.setVisible(true);
    }
}

Açıklama:

JFrame pencereyi oluşturur.
JLabel ile ortalanmış bir yazı eklenmiştir.
setVisible(true) pencereyi gösterir.

🎛️ Etkileşimli GUI: Buton ve Metin Kutusu

import javax.swing.*;
import java.awt.event.*;

public class GirdiGUI {
    public static void main(String[] args) {
        JFrame frame = new JFrame("Kullanıcı Girişi");
        frame.setSize(350, 200);
        frame.setDefaultCloseOperation(JFrame.EXIT_ON_CLOSE);
        frame.setLayout(null);

        JLabel label = new JLabel("Adınız:");
        label.setBounds(20, 20, 80, 25);
        frame.add(label);

        JTextField textField = new JTextField();
        textField.setBounds(100, 20, 200, 25);
        frame.add(textField);

        JButton button = new JButton("Gönder");
        button.setBounds(100, 60, 100, 25);
        frame.add(button);

        JLabel sonuc = new JLabel("");
        sonuc.setBounds(100, 100, 200, 25);
        frame.add(sonuc);

        button.addActionListener(new ActionListener() {
            public void actionPerformed(ActionEvent e) {
                String ad = textField.getText();
                sonuc.setText("Merhaba, " + ad + "!");
            }
        });

        frame.setVisible(true);
    }
}

🧩 Layout (Yerleşim) Yöneticileri

GUI bileşenlerinin pencere içinde düzgün görünmesi için yerleşim yöneticileri kullanılır:

LayoutManager	Açıklama
`FlowLayout`	Sola, sağa hizalama sağlar.
`BorderLayout`	Kuzey, güney, doğu, batı, merkez düzeni.
`GridLayout`	Izgara sistemiyle düzenler.
`null layout`	Koordinat bazlı manuel konumlandırma. (kullanımı kolay ama önerilmez)

💡 En İyi Uygulamalar

GUI tasarımında layout manager kullanmak, pencerenin her boyutta düzgün görünmesini sağlar.
Swing bileşenleri event-driven yapıdadır, bu yüzden olay dinleyiciler önemlidir.
Gelişmiş projelerde MVC (Model-View-Controller) mimarisi ile GUI kodları düzenlenmelidir.