C++ For Döngüsü

C++ dilinde for döngüsü, belirli bir koşul sağlandığı sürece bir kod bloğunu tekrarlamak için kullanılan bir kontrol yapısıdır. Özellikle, önceden bilinen sayıda tekrarlama yapmak gerektiğinde ideal bir seçimdir. Bu yazıda, for döngüsünün nasıl çalıştığını, nasıl kullanıldığını ve çeşitli örnekler ile açıklamalarını detaylı bir şekilde inceleceğiz.

for Döngüsünün Temel Kullanımı

for döngüsü, üç temel bileşenden oluşur: başlangıç değeri, koşul ve artırma/azaltma işlemi. Bu üç bileşen döngü boyunca kontrol edilen unsurlardır.

Söz Dizimi:

for (başlangıç; koşul; artırma/azaltma) {
    // Döngü gövdesi: Tekrarlanacak kod
}

• Başlangıç: Döngü başlamadan önce bir kere çalıştırılır. Genellikle bir sayacın (örneğin i) başlangıç değeri burada tanımlanır.
• Koşul: Döngü her seferinde çalışmadan önce bu koşul kontrol edilir. Koşul doğruysa döngü çalışmaya devam eder, yanlışsa döngü sona erer.
• Artırma/Azaltma: Döngü her çalıştığında bu işlem yapılır. Genellikle sayacın değeri arttırılır veya azaltılır.

Örnek:

Bir sayıdan başlayarak, 1’den 10’a kadar olan sayıları yazdıran bir for döngüsüne bakalım:

#include <iostream>
using namespace std;

int main() {
    for (int i = 1; i <= 10; i++) {
        cout << i << endl;
    }
    return 0;
}

Bu örnekte:

• Başlangıç: int i = 1 — Döngü i değişkenini 1 olarak başlatır.
• Koşul: i <= 10 — i değeri 10’a kadar döngüyü sürdürecek.
• Artırma: i++ — Her döngü sonunda i değeri 1 artırılır.

Çıktı olarak 1’den 10’a kadar olan sayılar yazdırılacaktır.

Başka Bir Örnek:

Bu sefer, 10’dan başlayıp 1’e kadar azalan bir döngü kullanalım.

#include <iostream>
using namespace std;

int main() {
    for (int i = 10; i >= 1; i--) {
        cout << i << endl;
    }
    return 0;
}

Bu örnekte:

• Başlangıç: int i = 10 — Döngü 10 ile başlar.
• Koşul: i >= 1 — i 1’e kadar döngüyü sürdürecek.
• Azaltma: i-- — Her döngü sonunda i değeri 1 azaltılır.

Çıktı olarak 10’dan 1’e kadar olan sayılar yazdırılacaktır.

Döngü İçinde Birden Fazla Değişken Kullanma

for döngüsünde birden fazla değişken tanımlayıp bunları aynı anda kontrol edebilirsiniz. Aşağıdaki örnekte, iki değişkeni aynı anda kullanarak bir işlem yapılmıştır.

#include <iostream>
using namespace std;

int main() {
    for (int i = 1, j = 10; i <= 5; i++, j--) {
        cout << "i: " << i << " j: " << j << endl;
    }
    return 0;
}

Bu örnekte:

• Başlangıç: int i = 1, j = 10 — i 1, j 10 olarak başlatılır.
• Koşul: i <= 5 — i 5’e kadar döngüyü sürdürecektir.
• Artırma/Azaltma: i++ ve j-- — i 1 artırılır, j 1 azaltılır.

Bu döngü 5 defa çalışacak ve her adımda hem i hem de j değerleri güncellenip ekrana yazdırılacaktır.

Döngüde break ve continue Kullanımı

for döngüsünde break ve continue ifadeleri de kullanabilirsiniz. Bu ifadeler döngülerin akışını değiştiren özel komutlardır.

break Kullanımı: Döngüyü anında sonlandırmak için kullanılır.

#include <iostream>
using namespace std;

int main() {
    for (int i = 1; i <= 10; i++) {
        if (i == 5) {
            break; // Döngü 5'te duracak
        }
        cout << i << endl;
    }
    return 0;
}

Bu örnekte, döngü 5’e ulaştığında break komutu ile sona erer. Çıktı olarak 1, 2, 3, 4 yazdırılır.

continue Kullanımı: Döngüdeki bir adımı atlayıp bir sonraki adıma geçmek için kullanılır.

#include <iostream>
using namespace std;

int main() {
    for (int i = 1; i <= 10; i++) {
        if (i == 5) {
            continue; // 5'i atla, döngü devam etsin
        }
        cout << i << endl;
    }
    return 0;
}

Bu örnekte, i değeri 5 olduğunda continue komutu ile bu değeri atlar ve döngü 6’ya geçer. Çıktı olarak 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10 yazdırılır.

Sonuç

C++ dilinde for döngüsü, belirli bir sayıda tekrarlama yapmamız gerektiğinde en kullanışlı kontrol yapılarından biridir. Döngü başlatma koşulundan, döngüdeki her adımın nasıl ilerleyeceğini belirleyen artırma veya azaltma adımlarına kadar birçok esnekliği vardır. for döngüsü, tekrarlayan işlemleri daha düzenli ve etkili bir şekilde yazmak için mükemmel bir araçtır.