C++ While Döngüsü

C++ dilinde while döngüsü, belirli bir koşul sağlandığı sürece bir kod bloğunu tekrarlamak için kullanılan bir kontrol yapısıdır. Diğer döngü türlerinden farklı olarak, while döngüsünde koşul her döngü başında kontrol edilir ve koşul doğru olduğu sürece döngü çalışmaya devam eder. Bu yazıda, while döngüsünün nasıl çalıştığını, nasıl kullanıldığını ve çeşitli örneklerle açıklamalarını inceleyeceğiz.

while Döngüsünün Temel Kullanımı

while döngüsü, tek bir koşul ifadesine dayanır. Bu koşul doğru olduğu sürece döngü çalışmaya devam eder. Koşul yanlış olduğunda ise döngü sonlanır. while döngüsünü, koşulun doğru olduğu sürece tekrarlanmasını istediğiniz her durumda kullanabilirsiniz.

Söz Dizimi:

while (koşul) {
    // Döngü gövdesi: Koşul doğru olduğu sürece bu kod çalışır
}

• Koşul: Döngü her seferinde çalışmadan önce bu koşul kontrol edilir. Eğer koşul doğruysa döngü çalışmaya devam eder, yanlışsa döngü sona erer.

Örnek:

Bir sayıdan başlayarak, 1’den 10’a kadar olan sayıları yazdırmak için bir while döngüsü kullanalım:

#include <iostream>
using namespace std;

int main() {
    int i = 1;
    while (i <= 10) {
        cout << i << endl;
        i++;  // Artırma işlemi
    }
    return 0;
}

Bu örnekte:

• Döngü i değişkeninin değeri 1’den başlayıp 10’a kadar tekrarlanacaktır.
• Başlangıç: int i = 1 — i başlangıçta 1 olarak belirlenir.
• Koşul: i <= 10 — i 10’a kadar döngüyü sürdürecektir.
• Artırma: i++ — Her döngü sonunda i değeri 1 artırılır.

Çıktı olarak 1’den 10’a kadar olan sayılar sırasıyla yazdırılacaktır.

Başka Bir Örnek:

Bu sefer, kullanıcıdan alınan bir sayıya kadar olan sayıları yazdıralım. Kullanıcı sayıyı girene kadar döngü devam etsin.

#include <iostream>
using namespace std;

int main() {
    int sayi;
    cout << "Bir sayi girin: ";
    cin >> sayi;
    
    int i = 1;
    while (i <= sayi) {
        cout << i << endl;
        i++;  // Artırma işlemi
    }
    return 0;
}

Bu örnekte:

• Kullanıcıdan bir sayı alınır ve bu sayıya kadar döngü devam eder.
• Koşul: i <= sayi — Kullanıcı tarafından girilen sayıya kadar döngü çalışır.

Çıktı olarak, kullanıcı tarafından girilen sayıya kadar olan tüm sayılar sırasıyla yazdırılacaktır.

Koşulun Başlangıçta Yanlış Olması Durumu

while döngüsü, koşul başta yanlışsa hiç çalışmaz. Yani, koşulun başlangıçta yanlış olması durumunda döngü hiç çalışmaz.

#include <iostream>
using namespace std;

int main() {
    int i = 11;
    while (i <= 10) {
        cout << i << endl;
        i++;
    }
    return 0;
}

Bu örnekte, i değeri 11 olarak başlar ve koşul i <= 10 olduğu için döngü bir kez bile çalışmaz.

while Döngüsünde Sonsuz Döngü

Eğer döngüde koşulun yanlış olmasına yönelik bir değişiklik yapılmazsa, döngü sonsuz olarak devam eder. Sonsuz döngülerin önüne geçmek için genellikle koşulun doğru şekilde güncellenmesi gerekir.

Örnek olarak, kullanıcıdan bir sayı girmesini isteyelim ve bu sayı 0’dan küçükse döngü devam etsin:

#include <iostream>
using namespace std;

int main() {
    int sayi;
    cout << "Bir sayi girin: ";
    cin >> sayi;

    while (sayi >= 0) {
        cout << "Girilen sayi: " << sayi << endl;
        cout << "Yine bir sayi girin (negatif sayi girildiğinde cikilacak): ";
        cin >> sayi;
    }
    
    cout << "Negatif sayi girildi. Program sonlandi." << endl;
    return 0;
}

Bu örnekte:

• Kullanıcı pozitif bir sayı girene kadar döngü devam eder.
• Kullanıcı negatif bir sayı girdiğinde, döngü sonlanır.

Döngüde break ve continue Kullanımı

while döngüsünde de break ve continue ifadeleri kullanılabilir. Bu ifadeler döngü akışını değiştiren özel komutlardır.

break Kullanımı: Döngüyü anında sonlandırmak için kullanılır.

#include <iostream>
using namespace std;

int main() {
    int i = 1;
    while (i <= 10) {
        if (i == 5) {
            break; // Döngü 5'e ulaşınca duracak
        }
        cout << i << endl;
        i++;
    }
    return 0;
}

Bu örnekte, döngü 5’e ulaştığında break komutu ile sona erer. Çıktı olarak 1, 2, 3, 4 yazdırılır.

continue Kullanımı: Döngüdeki bir adımı atlayıp bir sonraki adıma geçmek için kullanılır.

#include <iostream>
using namespace std;

int main() {
    int i = 1;
    while (i <= 10) {
        if (i == 5) {
            i++;  // `continue` yerine artırma burada yapılır
            continue; // 5'i atla, döngü devam etsin
        }
        cout << i << endl;
        i++;
    }
    return 0;
}

Bu örnekte, i değeri 5 olduğunda continue komutu ile bu değeri atlar ve döngü 6’ya geçer. Çıktı olarak 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10 yazdırılır.

Sonuç

C++ dilinde while döngüsü, koşul doğru olduğu sürece bir işlemi tekrarlamak için kullanılır. Döngü başlangıcında koşulun kontrol edilmesi, programın kontrol akışını dinamik bir şekilde yönetmenize olanak tanır. Bu yazıda, while döngüsünü nasıl kullanacağınızı, örneklerle anlatmaya çalıştık. Hem temel kullanım hem de break ve continue gibi kontrol ifadeleri ile while döngüsünü daha etkili hale getirebilirsiniz.