JavaScript Döngüler: for, while ve do-while Yapıları

Programlama dillerinde döngüler, belirli bir işlemi birden fazla kez otomatik olarak tekrar etmek için kullanılır. JavaScript’te de döngüler, veriler üzerinde işlem yapmak, tekrar eden görevleri kolaylaştırmak ve kodu sadeleştirmek için sıkça kullanılır. Bu yazıda for, while ve do…while döngülerini detaylı şekilde ele alacağız.

Döngü Nedir?

Döngüler, belirli bir şart sağlandığı sürece bir kod bloğunu tekrar tekrar çalıştıran kontrol yapılarıdır. Döngüler sayesinde aynı kodu defalarca yazmak yerine, tekrarlayan işlemler tek bir yapı içinde kolayca gerçekleştirilir.

for Döngüsü

for döngüsü, en yaygın kullanılan döngü türlerinden biridir. Döngüye başlama, bitiş ve artış şartları tek satırda belirtilir. Genellikle, belirli sayıda tekrar gerektiren işlemlerde kullanılır.

Sözdizimi:

for (başlatma; koşul; artırma) {
    // çalışacak kod bloğu
}

Örnek:

for (let i = 1; i <= 5; i++) {
    console.log("Tekrar: " + i);
}

Bu örnekte döngü 1’den 5’e kadar 5 kez çalışır.

Yaygın Kullanım Alanları:

• Diziler üzerinde gezinme
• Sayısal işlemler
• Sayaç kontrollü işlemler

while Döngüsü

while döngüsü, koşul doğru olduğu sürece çalışmaya devam eder. Kaç kez çalışacağı önceden bilinmeyen durumlar için uygundur.

Sözdizimi:

while (koşul) {
    // çalışacak kod bloğu
}

Örnek:

let sayac = 1;

while (sayac <= 5) {
    console.log("Sayac: " + sayac);
    sayac++;
}

Bu örnekte, sayac 5’e ulaştığında döngü sona erer.

while Döngüsünde Dikkat!

Koşul hiçbir zaman false olmazsa döngü sonsuza kadar devam eder. Bu nedenle döngü içinde koşulu değiştiren bir işlem olmalıdır.

do…while Döngüsü

do…while döngüsü, diğer döngülerden farklı olarak kod bloğunu önce bir kere çalıştırır, sonra koşulu kontrol eder. En az bir kez çalışması garanti edilir.

Sözdizimi:

do {
    // çalışacak kod bloğu
} while (koşul);

Örnek:

let sayi = 1;

do {
    console.log("Sayı: " + sayi);
    sayi++;
} while (sayi <= 5);

Bu örnekte kod bloğu 5 kez çalışır.

Döngülerde break ve continue Kullanımı

• break: Döngüyü tamamen durdurur.
• continue: O anki döngü adımını atlayıp sonraki adıma geçer.

Örnek – break:

for (let i = 1; i <= 10; i++) {
    if (i === 5) break;
    console.log(i);
}

Çıktı: 1 2 3 4
5’e gelince döngü sonlanır.

Örnek – continue:

for (let i = 1; i <= 5; i++) {
    if (i === 3) continue;
    console.log(i);
}

Çıktı: 1 2 4 5 (3 atlandı)

Döngülerde Dizi Üzerinde Gezme

Dizilerde sıkça döngü kullanılır:

let meyveler = ["Elma", "Muz", "Çilek"];

for (let i = 0; i < meyveler.length; i++) {
    console.log(meyveler[i]);
}

Alternatif olarak modern for…of döngüsü de kullanılabilir:

for (let meyve of meyveler) {
    console.log(meyve);
}

Döngü Türlerini Ne Zaman Kullanmalıyız?

Sonuç

JavaScript döngüleri, programlarımızı daha kısa, okunabilir ve etkili hale getirir. for, while ve do…while yapıları, farklı senaryolarda farklı ihtiyaçlara cevap verir. Döngüleri doğru seçmek, hem performans hem kod kalitesi açısından önemlidir.