PHP Operatörler

PHP’de operatörler, değişkenler veya değerler üzerinde işlem yapmak için kullanılan özel sembollerdir. Matematiksel işlemler, karşılaştırmalar, mantıksal kontroller, dizilerle işlemler ve atamalar için operatörler kullanılır.

Bu yazıda PHP’de kullanılan tüm operatörleri detaylıca ele alacağız.

1. PHP Operatör Çeşitleri

PHP’de operatörler aşağıdaki kategorilere ayrılır:

Operatör Türü	Açıklama
Aritmetik Operatörler	Toplama, çıkarma, çarpma vb. matematiksel işlemler
Atama Operatörleri	Değişkenlere değer atamak için kullanılır
Karşılaştırma Operatörleri	İki değeri karşılaştırmak için kullanılır
Mantıksal Operatörler	Koşul ifadelerinde kullanılır (`AND`, `OR`, `NOT`)
Bit Düzeyinde Operatörler	Binary seviyesinde işlemler yapar
Dizi Operatörleri	Diziler üzerinde işlemler yapar
Artırma ve Azaltma Operatörleri	Değişkenin değerini bir artırır veya bir azaltır
String (Metin) Operatörleri	Metin birleştirme işlemleri için kullanılır

2. Aritmetik Operatörler

Aritmetik operatörler, matematiksel işlemleri gerçekleştirmek için kullanılır.

Operatör	Açıklama	Örnek Kullanım	Sonuç
`+`	Toplama	`$x + $y`	İki değeri toplar
`-`	Çıkarma	`$x - $y`	İki değeri çıkarır
`*`	Çarpma	`$x * $y`	İki değeri çarpar
`/`	Bölme	`$x / $y`	Bölme işlemi yapar
`%`	Mod (Kalan)	`$x % $y`	Bölmeden kalan değeri verir
`**`	Üs alma	`$x ** $y`	Üs alma işlemi yapar

📌 Örnek Kullanım:

<?php
$a = 10;
$b = 3;

echo $a + $b;  // Çıktı: 13
echo $a - $b;  // Çıktı: 7
echo $a * $b;  // Çıktı: 30
echo $a / $b;  // Çıktı: 3.3333
echo $a % $b;  // Çıktı: 1
echo $a ** $b; // Çıktı: 1000
?>

3. Atama Operatörleri

Atama operatörleri, değişkenlere değer atamak veya mevcut değerini değiştirmek için kullanılır.

Operatör	Açıklama	Örnek Kullanım	Sonuç
`=`	Atama	`$x = 10;`	$x’e 10 atanır
`+=`	Toplayarak atama	`$x += 5;`	$x = $x + 5
`-=`	Çıkararak atama	`$x -= 3;`	$x = $x – 3
`*=`	Çarparak atama	`$x *= 2;`	$x = $x * 2
`/=`	Bölerek atama	`$x /= 4;`	$x = $x / 4
`%=`	Mod alarak atama	`$x %= 2;`	$x = $x % 2

📌 Örnek Kullanım:

<?php
$x = 10;
$x += 5; // $x = 10 + 5
echo $x; // Çıktı: 15
?>

4. Karşılaştırma Operatörleri

Karşılaştırma operatörleri, iki değeri karşılaştırmak için kullanılır.

Operatör	Açıklama	Örnek Kullanım	Sonuç
`==`	Eşittir	`$x == $y`	Değerler eşitse `true` döner
`===`	Hem değer hem tür eşittir	`$x === $y`	Değer ve tür aynı ise `true`
`!=` veya `<>`	Eşit değil	`$x != $y`	Değerler farklı ise `true`
`!==`	Hem değer hem tür farklı	`$x !== $y`	Farklı ise `true`
`>`	Büyüktür	`$x > $y`	$x, $y’den büyükse `true`
`<`	Küçüktür	`$x < $y`	$x, $y’den küçükse `true`
`>=`	Büyük veya eşittir	`$x >= $y`	$x, $y’den büyük/eşitse `true`
`<=`	Küçük veya eşittir	`$x <= $y`	$x, $y’den küçük/eşitse `true`

📌 Örnek Kullanım:

<?php
$x = 5;
$y = 10;

var_dump($x > $y);  // false
var_dump($x < $y);  // true
var_dump($x == 5);  // true
var_dump($x === "5"); // false (farklı veri türü)
?>

5. Mantıksal Operatörler

Mantıksal operatörler, koşul ifadelerinde kullanılır.

Operatör	Açıklama	Örnek Kullanım	Sonuç
`&&` veya `AND`	Ve	`$x && $y`	İkisi de doğruysa `true`
`		`veya`OR`	Veya
`!`	Değilse	`!$x`	$x yanlışsa `true`
`xor`	Özel veya	`$x xor $y`	Sadece biri doğruysa `true`

📌 Örnek Kullanım:

<?php
$x = true;
$y = false;

var_dump($x && $y);  // false
var_dump($x || $y);  // true
var_dump(!$x);       // false
?>

6. String (Metin) Operatörleri

PHP’de string ifadeleri birleştirmek için . operatörü kullanılır.

Operatör	Açıklama	Örnek Kullanım	Sonuç
`.`	Birleştirme	`$x . $y`	İki string’i birleştirir

📌 Örnek Kullanım:

<?php
$ad = "PHP";
$mesaj = $ad . " öğreniyorum!";
echo $mesaj;  // Çıktı: PHP öğreniyorum!
?>

Sonuç

PHP operatörleri hesaplamalar, karşılaştırmalar ve mantıksal işlemler yapmak için kullanılır.

Matematiksel işlemler için aritmetik operatörler (+, -, *, /)
Koşul ifadeleri için karşılaştırma (==, !=, >, <) ve mantıksal operatörler (&&, ||, !)
Dizilerle işlemler, atama ve metin birleştirme operatörleri PHP’de yaygın olarak kullanılır.