SQL (Structured Query Language), ilişkisel veri tabanlarını yönetmek ve sorgulamak için kullanılan bir programlama dilidir. Günümüzde, küçük ölçekli projelerden büyük kurumsal sistemlere kadar veri tabanı yönetiminde SQL yaygın olarak tercih edilmektedir.
- Çıkış Yılı: 1974 (IBM’de geliştirildi)
- Standart: ANSI/ISO tarafından belirlenir
- Telaffuz: “Es-Kiu-El”
-- Örnek SQL Sorgusu
SELECT * FROM kullanicilar WHERE yas > 18;
SQL’in Tanımı ve Önemi
SQL, verileri saklamak, güncellemek, silmek ve analiz etmek için kullanılan standart bir sorgulama dilidir. SQL sayesinde:
- Veri tabanları oluşturulabilir,
- Tablolar düzenlenebilir,
- Kullanıcı yetkilendirme işlemleri yapılabilir,
- Büyük veri kümeleri üzerinde analizler gerçekleştirilebilir.
İş dünyasında, finans sektöründen e-ticarete, sağlık hizmetlerinden sosyal medya platformlarına kadar birçok alanda SQL aktif olarak kullanılır. Veri tabanı yönetimi konusunda temel bir beceri kazanmak isteyen herkesin SQL öğrenmesi büyük bir avantajdır.
SQL’in Temel Kullanım Alanları
SQL, birçok veri tabanı yönetim sisteminde (DBMS) kullanılabilir. Bunlar arasında MySQL, PostgreSQL, Microsoft SQL Server, Oracle, SQLite gibi popüler veri tabanları bulunur. SQL ile şu işlemler gerçekleştirilebilir:
✅ Veri ekleme: INSERT komutu ile veri tabanına yeni kayıtlar eklenebilir.
✅ Veri güncelleme: UPDATE komutu ile mevcut veriler değiştirilebilir.
✅ Veri silme: DELETE komutu ile belirli kayıtlar kaldırılabilir.
✅ Veri sorgulama: SELECT komutu ile istenen bilgiler filtrelenebilir ve listelenebilir.
✅ Tablo oluşturma: CREATE TABLE komutu ile yeni veri tabanı tabloları oluşturulabilir.
Temel SQL Komutları
Veri Sorgulama (DQL)
SELECT isim, email FROM musteriler WHERE sehir = 'İstanbul' ORDER BY kayit_tarihi DESC;
Veri Manipülasyonu (DML)
INSERT INTO urunler (ad, fiyat) VALUES ('Bilgisayar', 15000);
UPDATE kullanicilar SET sifre = 'yeni123' WHERE id = 5;
DELETE FROM siparisler WHERE tarih < '2023-01-01';
Veritabanı Yönetimi (DDL)
CREATE TABLE ogrenciler (
id INT PRIMARY KEY,
ad VARCHAR(50),
not_ortalamasi DECIMAL(3,2)
);
ALTER TABLE ogrenciler ADD COLUMN sinif VARCHAR(10);
DROP TABLE gecici_veriler;
SQL Veritabanı Sistemleri
| Sistem | Öne Çıkan Özellik |
|---|---|
| MySQL | Açık kaynak, yaygın kullanım |
| PostgreSQL | Gelişmiş özellikler, JSON desteği |
| Microsoft SQL Server | Kurumsal çözümler |
| Oracle Database | Büyük ölçekli sistemler |
| SQLite | Gömülü sistemler, mobil uygulamalar |
SQL’in Kullanım Alanları
- E-ticaret Sistemleri: Sipariş ve envanter yönetimi
- Web Uygulamaları: Kullanıcı verilerinin saklanması
- İş Zekası: Raporlama ve analiz
- Mobil Uygulamalar: Yerel veri depolama
- Bilimsel Araştırmalar: Büyük veri setleriyle çalışma
SQL’in Avantajları
✔ Kolay Öğrenilebilir: SQL, insan diline yakın bir yapıya sahip olduğundan öğrenmesi görece daha kolaydır.
✔ Evrensel Kullanım: Çoğu veri tabanı yönetim sisteminde aynı SQL komutları kullanılır.
✔ Verimli Veri Yönetimi: Büyük ölçekli veri işlemlerinde hızlı ve güvenilir sonuçlar sunar.
✔ Güçlü Veri Analizi: SQL, verileri filtreleme, gruplama ve sıralama işlemleri için gelişmiş fonksiyonlara sahiptir.
Sonuç
SQL, veri tabanı yönetimi ve sorgulama konusunda en yaygın kullanılan dillerden biridir. Küçük projelerden devasa kurumsal sistemlere kadar her alanda SQL bilgisi büyük önem taşır. SQL’i öğrenerek veri tabanı yönetimi, analiz ve büyük veri alanlarında kendinizi geliştirebilir, kariyerinizde önemli bir adım atabilirsiniz.
