Python Döngüler

Döngüler, bir işlemi birden fazla kez tekrar etmek istediğinizde kullanılan programlama yapılarıdır. Python’da iki ana döngü türü vardır: for ve while. Bu rehberde, Python döngülerini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

1. Döngü Nedir?

Döngüler, bir kod bloğunu belirli bir sayıda veya belirli bir koşul sağlandığı sürece çalıştıran yapılardır. Python’da döngüler şu amaçlarla kullanılabilir:

• Liste, dizi, sözlük gibi veri yapılarında gezinmek.
• Belirli bir işlemi tekrar etmek.
• Kullanıcıdan veri almak veya üzerinde işlem yapmak.

2. for Döngüsü

for döngüsü, bir koleksiyonun (liste, tuple, string vb.) elemanları üzerinde gezinmek için kullanılır.

Temel Yapısı

for eleman in koleksiyon:
    # Döngü sırasında çalışacak kodlar

Örnek 1: Liste Üzerinde Dolaşmak (Listeleri ileri ki derslerde daha detaylı işleyeceğiz)

meyveler = ["elma", "armut", "çilek"]

for meyve in meyveler:
    print(meyve)
# Çıktı:
# elma
# armut
# çilek

Örnek 2: Bir String Üzerinde Gezinmek

kelime = "Python"

for harf in kelime:
    print(harf)
# Çıktı:
# P
# y
# t
# h
# o
# n

range() Fonksiyonu ile Kullanım

range() belirli bir aralıktaki sayıları üretir ve genellikle for döngüsünde kullanılır.

for i in range(5):  # 0'dan 4'e kadar
    print(i)
# Çıktı:
# 0
# 1
# 2
# 3
# 4

Kullanıcıdan 10 Adet Sayı İsteme

for i in range(10):   # 10 tur atan döngü
     sayi=int(input("Sayı Girin: ")
print("DÖNGÜ BİTTİ")

3. while Döngüsü

while döngüsü, bir koşul doğru olduğu sürece kodu tekrar eder.

Temel Yapısı

while koşul:
    # Koşul doğruysa çalışacak kod

Örnek: Basit Bir Sayaç

sayı = 1

while sayı <= 5:
    print(sayı)
    sayı += 1
# Çıktı:
# 1
# 2
# 3
# 4
# 5

Dikkat: Sonsuz Döngü

Bir while döngüsünün koşulu yanlış (False) olmadığında sonsuz döngü oluşur.

while True:  # Bu döngü sonsuza kadar devam eder
    print("Bu bir sonsuz döngü!")

4. Döngülerde Kullanılan Kontrol İfadeleri

break ile Döngüyü Durdurma

break, döngüyü koşul ne olursa olsun durdurur.

for i in range(10):
    if i == 5:
        break
    print(i)
# Çıktı:
# 0
# 1
# 2
# 3
# 4

continue ile Döngünün Devamını Atlama

continue, döngünün o anki iterasyonunu atlar ve sonraki iterasyona geçer.

for i in range(5):
    if i == 2:
        continue
    print(i)
# Çıktı:
# 0
# 1
# 3
# 4

else ile Döngü

Bir döngü, break ile durdurulmadan biterse, else bloğu çalışır.

for i in range(5):
    print(i)
else:
    print("Döngü tamamlandı.")
# Çıktı:
# 0
# 1
# 2
# 3
# 4
# Döngü tamamlandı.

5. İç İçe Döngüler (Nested Loops)

Bir döngü içinde başka bir döngü kullanabilirsiniz.

Örnek: Çarpım Tablosu

for i in range(1, 4):  # 1'den 3'e kadar
    for j in range(1, 4):  # 1'den 3'e kadar
        print(f"{i} x {j} = {i * j}")
# Çıktı:
# 1 x 1 = 1
# 1 x 2 = 2
# ...

6. Döngülerde Veri Toplama ve İşleme

Liste Anlamaları ile Döngü

Liste anlamaları, bir for döngüsünü daha kısa yazmanızı sağlar.

sayılar = [1, 2, 3, 4, 5]
kareler = [x ** 2 for x in sayılar]
print(kareler)
# Çıktı: [1, 4, 9, 16, 25]

Örnek: Sözlük ile Döngü

öğrenci_notları = {"Ali": 85, "Ayşe": 90, "Fatma": 78}

for isim, notu in öğrenci_notları.items():
    print(f"{isim} adlı öğrencinin notu: {notu}")
# Çıktı:
# Ali adlı öğrencinin notu: 85
# Ayşe adlı öğrencinin notu: 90
# Fatma adlı öğrencinin notu: 78

7. Döngülerde Dikkat Edilmesi Gerekenler

1. Sonsuz Döngülerden Kaçının: while döngülerinde koşulun mutlaka False olabileceği bir durum yaratılmalıdır.
2. Okunabilirlik: İç içe döngüler kullanıyorsanız, kodun karmaşıklaşmasını önlemek için iyi bir yapılandırma yapın.
3. Gereksiz Döngülerden Kaçının: Bazı durumlarda liste anlamaları gibi alternatifler daha hızlı ve temizdir.

Sonuç

Python döngüleri, bir işlemi tekrar tekrar yapmak için oldukça güçlü ve esnek araçlar sunar. İster veri işlemek, ister basit bir çarpım tablosu oluşturmak isteyin, döngüler programlamanın temel yapı taşlarından biridir. Bu rehberi kullanarak döngüleri daha etkili bir şekilde kullanabilirsiniz!