Koşullu ifadeler, bir programın farklı durumlara göre farklı davranmasını sağlar. Python’da bu durumları yönetmek için if
, elif
ve else
yapılarını kullanırız. Bu yapıların doğru kullanımı, kodun akışını etkili bir şekilde kontrol etmenizi sağlar. Şimdi bu yapıları detaylıca inceleyelim.
1. if
Yapısı
if
ifadesi, belirtilen bir koşul doğru (True) olduğunda bir kod bloğunu çalıştırır.
Temel Yapısı
if koşul:
# Koşul doğruysa bu blok çalışır
Örnek:
sayı = 10
if sayı > 5:
print("Sayı 5'ten büyüktür.")
# Çıktı: Sayı 5'ten büyüktür.
2. else
Yapısı
else
, if
koşulu yanlış (False) olduğunda bir kod bloğu çalıştırmak için kullanılır.
Temel Yapısı
if koşul:
# Koşul doğruysa bu blok çalışır
else:
# Koşul yanlışsa bu blok çalışır
Örnek:
sayı = 3
if sayı > 5:
print("Sayı 5'ten büyüktür.")
else:
print("Sayı 5'ten küçük veya eşittir.")
# Çıktı: Sayı 5'ten küçük veya eşittir.
3. elif
Yapısı
elif
, birden fazla koşulu kontrol etmek için kullanılır. elif
, “else if” anlamına gelir ve birden fazla durumu sırayla kontrol eder.
Temel Yapısı
if koşul1:
# Koşul1 doğruysa bu blok çalışır
elif koşul2:
# Koşul1 yanlış, koşul2 doğruysa bu blok çalışır
else:
# Yukarıdaki koşulların hiçbiri doğru değilse bu blok çalışır
Örnek:
sayı = 5
if sayı > 10:
print("Sayı 10'dan büyüktür.")
elif sayı == 5:
print("Sayı 5'e eşittir.")
else:
print("Sayı 10'dan küçük ve 5'e eşit değildir.")
# Çıktı: Sayı 5'e eşittir.
4. Çoklu Koşullar
Koşullarda birden fazla durumu kontrol etmek için mantıksal operatörler (and
, or
, not
) kullanılabilir.
Örnek:
sayı = 7
if sayı > 5 and sayı < 10:
print("Sayı 5 ile 10 arasında.")
else:
print("Sayı bu aralıkta değil.")
# Çıktı: Sayı 5 ile 10 arasında.
5. İç İçe (Nested) if
Yapıları
Bir if
bloğunun içinde başka bir if
bloğu kullanılabilir.
sayı = 15
if sayı > 10:
if sayı % 2 == 0:
print("Sayı 10'dan büyük ve çifttir.")
else:
print("Sayı 10'dan büyük ve tektir.")
else:
print("Sayı 10'dan küçük veya eşittir.")
# Çıktı: Sayı 10'dan büyük ve tektir.
6. if
Kısa Yazımı (Ternary If)
Tek bir koşul için kısa bir if
yazımı kullanılabilir.
Temel Yapısı
değer = ifade1 if koşul else ifade2
Örnek:
sayı = 20
durum = "Büyük" if sayı > 10 else "Küçük"
print(durum)
# Çıktı: Büyük
7. if
Yapısında Değer Kontrolü
Python’da if
yapısı, doğru (True) ve yanlış (False) değerlere göre çalışır. Aşağıdaki ifadeler False olarak değerlendirilir:
None
False
0
(sıfır)- Boş koleksiyonlar:
[]
,{}
,()
,""
Örnek:
isim = ""
if isim:
print("İsim girilmiş.")
else:
print("İsim boş.")
# Çıktı: İsim boş.
8. Kullanım Önerileri
- Kodun Okunabilirliğine Dikkat Edin: Koşullar çok karmaşık hale geldiyse, mantıksal operatörler yerine ayrı
if
blokları kullanmayı düşünün. - Gereksiz
elif
veyaelse
Kullanmayın: Eğer tüm olasılıklarıif
bloklarıyla kontrol edebiliyorsanız,else
kullanımı şart değildir. - Mantıksal Operatörleri Etkin Kullanın: Özellikle
and
veor
ile birden fazla durumu tek bir koşulda birleştirebilirsiniz.
Sonuç
Python’da if
, elif
ve else
yapıları, kodun akışını kontrol etmek için vazgeçilmezdir. Bu yapıları etkili bir şekilde kullanarak programlarınızı daha dinamik ve esnek hale getirebilirsiniz.
NOT: Daha fazla örnek ve pratik için Python Örnekler sayfasına gidebilirsiniz.