Python, tarih ve metin işlemleri için zengin araçlar sunar. Bu işlemler genellikle verilerle çalışırken oldukça sık kullanılır. Bu yazıda, Python’da tarih ve metin işlemleriyle ilgili önemli kavramlara ve örneklere yer verilecektir.
1. Python’da Tarih İşlemleri
Python, tarih ve saat işlemleri için datetime modülünü sağlar. Bu modülle tarih ve saat bilgisi oluşturabilir, değiştirebilir ve formatlayabilirsiniz.
1.1. Tarih ve Saat Alma
from datetime import datetime
şimdi = datetime.now()
print("Şu anki tarih ve saat:", şimdi)
1.2. Belirli Bir Tarih ve Saat Oluşturma
from datetime import datetime
belirli_tarih = datetime(2025, 1, 1, 12, 0, 0)
print("Belirtilen tarih ve saat:", belirli_tarih)
1.3. Tarih Formatlama
print(şimdi.strftime("%d/%m/%Y %H:%M:%S")) # Gün/Ay/Yıl Saat:Dakika:Saniye
print(şimdi.strftime("%A, %d %B %Y")) # Tam gün adı, gün, tam ay adı, yıl
1.4. İki Tarih Arasındaki Fark
from datetime import datetime
tarih1 = datetime(2024, 1, 1)
tarih2 = datetime(2025, 1, 1)
fark = tarih2 - tarih1
print("İki tarih arasındaki fark (gün):", fark.days)
1.5. Saat Dilimi İşlemleri
Python’un pytz kütüphanesi, saat dilimleriyle çalışmayı sağlar.
from datetime import datetime
import pytz
tz_istanbul = pytz.timezone('Europe/Istanbul')
şimdi = datetime.now(tz_istanbul)
print("İstanbul saati:", şimdi)
2. Python’da Metin İşlemleri
Metin işlemleri, metin verilerini işlemek ve dönüştürmek için kullanılan yöntemlerden oluşur. Python’da metin işlemleri için str sınıfının birçok metodu bulunur.
2.1. Temel Metin İşlemleri
Metin Birleştirme
ad = "Python"
versiyon = "3.10"
metin = ad + " " + versiyon
print(metin)
Metin Çoğaltma
tekrar = "Merhaba! " * 3
print(tekrar)
2.2. Metin Yöntemleri
Büyük-Küçük Harf Dönüşümü
metin = "Python Programlama"
print(metin.upper()) # Tamamı büyük harf
print(metin.lower()) # Tamamı küçük harf
print(metin.title()) # Her kelimenin ilk harfi büyük
Boşluk Temizleme
metin = " Python "
print(metin.strip()) # Baştaki ve sondaki boşluklar temizlenir
print(metin.lstrip()) # Sadece soldaki boşluklar temizlenir
print(metin.rstrip()) # Sadece sağdaki boşluklar temizlenir
Metin Arama ve Değiştirme
metin = "Python öğrenmek çok eğlenceli."
print(metin.find("öğrenmek")) # 'öğrenmek' kelimesinin başlangıç indeksini döndürür
print(metin.replace("öğrenmek", "kullanmak")) # Belirtilen kelimeyi değiştirir
2.3. Metin Parçalama ve Birleştirme
Parçalama
metin = "Python,C++,Java,JavaScript"
diller = metin.split(",") # Virgül ile ayır
print(diller)
Birleştirme
diller = ["Python", "C++", "Java"]
birleştirilmiş = " | ".join(diller) # '|' ile birleştir
print(birleştirilmiş)
2.4. Metin Formatlama
F-String Kullanımı
ad = "Python"
versiyon = 3.10
print(f"{ad} programlama dili, {versiyon} sürümüne sahiptir.")
format Metodu
metin = "{} programlama dili, {} sürümüne sahiptir."
print(metin.format("Python", "3.10"))
3. Uygulamalı Örnekler
Tarihe Göre Mesaj Gönderme
from datetime import datetime
şimdi = datetime.now()
saat = şimdi.hour
if saat < 12:
print("Günaydın!")
elif saat < 18:
print("İyi günler!")
else:
print("İyi akşamlar!")
Metin İşlemleri: Kelime Sayacı
metin = "Python öğrenmek eğlencelidir. Python programlamayı seviyorum."
kelimeler = metin.split()
kelime_sayısı = len(kelimeler)
print(f"Metinde {kelime_sayısı} kelime var.")
Dosya Adından Tarih Çekme
dosya_adi = "rapor_2025-01-22.txt"
tarih = dosya_adi.split("_")[1].split(".")[0]
print(f"Dosyanın tarihi: {tarih}")
Sonuç
Python, hem tarih hem de metin işlemlerinde güçlü ve esnek araçlar sunar. Tarih hesaplamalarından metin analizine kadar geniş bir yelpazede kullanılabilen bu araçlar, veri işleme projelerinde hayatınızı kolaylaştırır. Özellikle datetime ve str metodlarını kullanarak her türlü işlem için etkili çözümler üretebilirsiniz.